Na przełomie 2012 i 2013 roku w bytomskim Muzeum Górnośląskim trwa wystawa o podróżach. Można ją zwiedzać aż do końca marca 2013.
Chcielibyście dowiedzieć się kogo zabrała Izabela Czartoryska w podróż dyliżansem przez Śląsk, kto badał motyle w Ameryce Południowej, a kto kupił afrykańską wyspę Mondoleh za czarny tużurek, cylinder i trzy skrzynki dżinu? A może interesuje Was co przywiózł Benedykt Dybowski z Syberii? Jeśli tak, to mentalnie możecie zostać uznani za tytułowego „Homo viatora” i koniecznie powinniście odwiedzić wystawę „Homo viator – balonem, dyliżansem, koleją” w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu. Kim jest „Homo viator”? To ciekawy świata wędrownik, niestrudzony pielgrzym, zagorzały globtroter, ale też obdarty powsinoga, biedny banita, beztroski pędziwiatr, szalony odkrywca… Rozwinięcia tego zwrotu można mnożyć, ale najogólniej rzecz ujmując „Homo viator” to motyw człowieka w drodze, o którym opowiada wystawa.
Wiek XIX okazał się dla turystyki przełomowy. Dotychczas, ze względu na wysokie koszty, podróże w celach wypoczynkowych podejmowała jedynie elita społeczna. Skrócenie czasu pracy, rozwój środków transportu, przemysłu i wzrost poziomu kulturalnego nadały turystyce nowy, masowy charakter. Dzięki maszynie parowej podróże stały się wygodniejsze, krótsze, a przede wszystkim znacznie tańsze. Było to impulsem do coraz bardziej kreatywnego myślenia o turystyce. Jednym z jego przejawów było założenie w Anglii przez Thomasa Cooka w 1841 roku pierwszego biura podróży. Sam Cook przeszedł do historii jako organizator pierwszej zorganizowanej wycieczki, która odbyła się pociągiem na trasie Leicester–Loughborough. Dziś brzmi to niewiarygodnie, ale wówczas było wydarzeniem zupełnie wyjątkowym. Chętni, a było ich aż 570 osób, zdecydowali się wspólnie pokonać liczącą 16 kilometrów trasę z Leicesteru do Loughborough (i oczywiście z powrotem!). Do atrakcji towarzyszących wyprawie, należało spożycie herbatki oraz słodkich bułeczek, jak również delektowanie się dźwiękami muzyki, przygrywanej przez orkiestrę dętą.
Proponowana wystawa prezentuje dziewiętnastowieczne pamiątki związane z najsławniejszymi podróżnikami, opowiada o największych wyprawach lądowych i morskich, pokazuje ekwipunek, z którym nasze prababcie i pradziadkowie zdobywali świat oraz inspiruje do współczesnych wędrówek w poszukiwaniu nowych, nieznanych miejsc i do odkrywania szlaków jeszcze niewydeptanych.
Dlaczego ludzie podróżują i skąd pomysł na wystawę? Na to pytanie odpowiada kurator, Edyta Horwat: – Ludzie podróżują, bo potrzebują zmiany, łakną nowości, kontaktów z innymi, marzą o nowym życiu. Każdy człowiek podróżuje – czasem po świecie, a czasem po krainie własnych marzeń, pragnień i wspomnień. Pomysł na wystawę to konsekwencja takich właśnie pragnień i indywidualnych zainteresowań. Ekspozycja jest zatem autorskim, subiektywnym spojrzeniem na motywy i sposoby podróżowania w XIX wieku, którym chcę dzielić się z innymi. Możemy tu popatrzeć na świat i podróżowanie oczyma ludzi sprzed 100, a nawet 150 lat. Zapraszam do zwiedzania i prywatnego odkrywania nowych szlaków.
Wystawę honorowym patronatem objął Minister Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej. Wstęp do katalogu wystawy napisała Elżbieta Dzikowska, która patronuje również przedsięwzięciu.
Kurator: Edyta Horwat
Czas trwania wystawy: 5.12.2012-31.03.2013 r.
Miejsce: Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, gmach przy ul. W. Korfantego 34
[nggallery id=4228]
Podpisy do zdjęć:
Homo viator_1: Powiększenia zdjęć amerykańskich drapaczy chmur z przełomu wieków XIX i XX zaskakują na wejściu zwiedzających wystawę „Homo viator…”, fot. Tomasz Szemalikowski
Homo viator_2: Na wystawie zagrać można w grę planszową, fot. Tomasz Szemalikowski
Homo viator_3: Sterowiec nad Bytomiem, 1929, powiększenie z pocztówki ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, fot. Tomasz Szemalikowski
Homo viator_4: Także przyrodnicy podróżowali w celach naukowo-badawczych, a w zbiorach muzealnych znajdują się kolekcje z pocz. XX wieku, fot. Tomasz Szemalikowski
Homo viator_5: Fotografka, Niemcy, okres międzywojenny, ze zbiorów prywatnych