W miniony poniedziałek w ramach projektu PERFORMANCE DAY w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej Jakub Słomkowski wykonał swój performance „Sixty minute złodziej”. Tytuł odsyła widzów do pracy Gillian Wearing, prezentowanej obecnie w Zamku Ujazdowskim przy okazji wystawy „BRITISH BRITISH POLISH POLISH: Sztuka krańców Europy, długie lata 90. i dziś.”
„Sixty minute silence” brytyjskiej artystki na pierwszy rzut oka wydaje się sporych rozmiarów fotografią, na której widzimy dwudziestu sześciu oficerów angielskiej policji, ustawionych jak do zdjęcia szkolnego. Po chwili jednak widz orientuje się, że to wcale nie zdjęcia, lecz wideo trwające 60 minut, podczas których rejestrowani kobiety i mężczyźni usiłują pozostać w bezruchu. Motoryka ciała oczywiście opiera się sztywnym wymogom „fotografii”, więc pojawiają się drobne ruchy i odgłosy. Kiedy wreszcie mija ostatnia minuta, jeden z oficerów wybucha płaczem radości i ulgi. Richard Dorment, angielski krytyk sztuki, opisał ów krzyk jako jeden z najważniejszych i najwspanialszych momentów brytyjskiej sztuki współczesnej.
Jakub Słomkowski jest performerem, ale także artystą sztuk wizualnych i muzyki, których elementy chętnie wplata we własne dokonania z dziedziny performatywnej. „Sixty minute złodziej” to swego rodzaju szkatułkowa opowieść, w której twórca cytuje wspomnianą pracę Wearing. Przez sześćdziesiąt minut niejako „kradnie” czas widzów, bezustannie starając się utrzymać ich uwagę i skupienie. Czas jest ramą i wyzwaniem dla Słomkowskiego, który „anektuje” wnętrza galerii i przestrzeń wokół CSW.
Najpierw w stroju płetwonurka w pontonie przemierza dwie długości stawu na warszawskiej Agrykoli, a widzowie przy akompaniamencie elektronicznych dźwięków dobiegających z głośników obserwują go z tarasu widokowego na tyłach Zamku. Następnie artysta wraca i bez słów prowadzi zgromadzonych do wnętrz galerii, a sam udaje się do odrębnego pomieszczenia. Widzowie będą od tej pory obserwować jego poczynania za pośrednictwem transmisji wideo. Jako tło działań performerskich służy praca Gillian Wearing – Słomkowski prowadzi z nią niezwykły monolog, który czasem przeistacza się w melorecytację albo rap, a także improwizuje na keyboardzie i syntezatorze. Całość wieńczy złożeniem podpisu „The live sculpture was here, 16.09.2013”.
„Sixty minute złodziej” nawiązuje do „Sixty minute silence” na poziomie tytułu i struktury. Przestrzeń odseparowana od widzów za pomocą wideo jest jednocześnie bardzo obecna, także ze względu na jedność czasu. Jakub Słomkowski, odnosząc się w tak bezpośredni sposób do prezentowanej w Zamku Ujazdowskim w tym samym czasie pracy, inspiruje dyskusję na temat intertekstualności i oryginalności działań artysty oraz kradzieży czy też cytatu dzieła artystycznego. Naprawdę niepowtarzalne!
Marta Czajkowska
[nggallery id=5041]
PERFORMANCE DAY. Jakub Słomkowski, Sixty minute złodziej
16 września 2013, godz. 18.00
Kuratorka: Agnieszka Sosnowska
Koordynacja: Katarzyna Tomczak-Wysocka, Ita Krajewska
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
Fot. Bartosz Górka