Czas postu bywa czasem refleksji o przemijaniu. Z tej okazji przypominamy pięć książek, w których śmierć gra istotną rolę.
Praca zbiorowa Wymiary śmierci
Wybór i słowo wstępne Stanisław Rosiek
Cena detaliczna: 44 zł 30,80 zł
Antologia składa się z dwudziestu tekstów. Mogłoby być ich więcej. Śmierć stała się francuską specjalnością. Przywykło się uważać, że jest Mistrzem z Niemiec. Tymczasem w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych we francuskiej historii, filozofii i naukach społecznych powiedziano o śmierci niemało i były to wypowiedzi godne uwagi. Najsilniej zabrzmiał chyba głos historyków mniej lub bardziej jawnie nawiązujących do tradycji „Annales”. Emmanuel Le Roy Ladurie, omawiając książki Vovelle’a, Lebruna i Chaunu, nie wahał się użyć formuły „nowa historia śmierci”. Równolegle powstawała też jej „nowa” antropologia (Thomas i Maertens), semiotyka (Marin i Urbain) i estetyka (Guiomar i Claire).
Jan Białostocki Płeć śmierci
Cena detaliczna: 48 zł 33,60 zł
Trzy eseje szkicujące historię przedstawiania śmierci w malarstwie oraz dzieje obrazowania idei „marności” w poezji i sztuce. W rozprawie tytułowej Białostocki analizuje przekształcanie się wizerunku śmierci w zależności od gramatycznego rodzaju słowa „śmierć” w poszczególnych językach. Szkic drugi omawia ewolucję przedstawień śmierci, od moralizatorskich, zakorzenionych w myśleniu religijnym, po związane ze świecką tradycją ikonografii funeralnej. Trzeci z tekstów analizuje tematy ikonografii vanitas, charakterystyczne dla poszczególnych epok i kręgów kulturowych (katolicyzm, protestantyzm), oraz ich rozwój od starożytności po wiek XIX.
Michel Vovelle Śmierć w cywilizacji Zachodu od roku 1300 po współczesność
Przekład Tomasz Swoboda, Maryna Ochab i in.
Cena detaliczna: 68 zł 47,60 zł
Ewolucja postawy człowieka wobec śmierci na przestrzeni dziejów widziana z punktu widzenia filozofii, sztuki i literatury, ale także demografii i statystyki. Książka Vovelle’a jest monumentalnym, obejmującym okres od średniowiecza po wiek XX dziełem opisującym ewolucję, jakiej ulegała postawa człowieka wobec śmierci. Oprócz bogatego kontekstu z zakresu historii sztuki, literatury i filozofii autor, snując rozważania o rzeczach ostatecznych, sięga z powodzeniem po zdobycze nauk takich, jak demografia, etnografia, statystyka, biologia czy prawo. Filozoficzne refleksje przeplatają się zatem z wykresami, ikonograficzne analizy ze statystykami śmiertelności. Taka perspektywa, rzadko obierana we współczesnej humanistyce, pozwala czytelnikowi wyjść poza ograniczenia kultury wysokiej i dotrzeć także do codziennego doświadczenia śmierci zwykłego człowieka.
Georges Bataille Łzy Erosa
Wprowadzenie Joseph Marie Lo Duca, przekład i posłowie Tomasz Swoboda
Cena detaliczna: 58 zł 40,60 zł
Łzy Erosa to ostatnie dzieło Georges’a Bataille’a. Udręczony chorobą pisarz powraca do swoich najważniejszych fascynacji i obsesji, powierzając opowieść obrazom, które przybliżają tajemnicę związku śmierci i erotyzmu. Od prehistorycznych posągów i malowideł przez różne postacie manieryzmu aż po surrealizm i słynne fotografie chińskiego skazańca rozbrzmiewa szloch Erosa – wyraz skrajnego cierpienia i bezgranicznej ekstazy. Właśnie dlatego, że jesteśmy ludźmi, że żyjemy w ponurej perspektywie śmierci, znamy też bezbrzeżną przemoc, rozpaczliwą przemoc erotyzmu. To prawda: w granicach użytecznego rozumu dostrzegamy praktyczne znaczenie i konieczność seksualnego chaosu. Czy jednak ci, którzy jego końcową fazę określili mianem „małej śmierci”, nie uchwycili trafnie jego żałobnego sensu? /Georges Bataille/
Ladislav Klima Jak będzie po śmierci i inne opowiadania
Wybrał, przełożył i opracował Leszek Engelking
Cena: 29 zł 20,30 zł
Siedem opowiadań czeskiego pisarza i filozofa tworzy osobliwy splot tajemniczości, groteski, czarnego humoru i niekiedy szokującej tematyki. Proza inspirowana myślą Schopenhauera i Nietzschego, podszyta mrokiem i lękiem okresu dekadencji, i choć jej kształt wyłania się z artystycznego klimatu przełomu wieków, łączy ją nić duchowego pokrewieństwa z dziełem Kafki czy Witkacego.
Wydawcą wszystkich omawianych pozycji jest wydawnictwo słowo/obraz terytoria.