Jakie zagrożenia niosą dla nas niedobory witamin? Podpowiadamy, w jakich produktach ich szukać, aby uniknąć uzupełniania braków poprzez przyjmowanie środków syntetycznych.
Witaminki, witaminki…
Definicja mówi, że witaminy to organiczne związki chemiczne, czyli takie, które są
niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestety on sam nie jest w
stanie ich wytworzyć, dlatego też dostarczamy ich przez dobór odpowiedniego
pożywienia. Możemy samoczynnie regulować ich poziom. Najlepsza formą
uzupełniania braków witamin jest szukanie ich naturalnych źródeł, ale jak dobrze
wiemy jest wiele sytuacji, gdy musimy sięgnąć po dodatkowe suplementy. Dzięki
witaminom w naszym ciele mogą zachodzić podstawowe procesy. Wbrew
panującym opiniom, witaminy nie dostarczają nam energii, a materiału
budulcowego, pozwalającego niekiedy na naprawcze procesy komórek
prowadzące do cofnięcia wielu dolegliwości. Co zatem wiemy o tak ważnych dla
nas witaminach?
Witamina A
Określana jest mianem retinolu czy beta-karotenu. Witamina ta spełnia bardzo
ważne funkcje w naszym organizmie. Wspomaga jego ogólny rozwój i warunkuje
jego prawidłowy wzrost. Jest odpowiedzialna za budowę i powstawanie kości w
organizmie człowieka, dlatego w tak szczególny sposób konieczna do właściwego
rozwoju uzębienia i wzrostu kości i małych dzieci. Ale jej najważniejszą rolą jest
wspomaganie narządu wzroku i wspomaganie go tak aby prawidłowo
funkcjonował. Jest więc nieodzowna dla dobrego widzenia. Wspomaga również
należyte funkcjonowanie błon śluzowych w całym organizmie człowieka,
rozpoczynając od nosa i jamy ustnej, przez układ pokarmowy, a kończąc na
układzie moczowym. Jest też pomocna w utrzymaniu w dobrej kondycji Twojej skóry.
Stanowi także ochronę przed powstawaniem i rozwojem nowotworów i chorób
serca, gdyż działa jak przeciwutleniacz.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy A
Jeśli w naszym organizmie nastąpił niedobór tej witaminy, możemy obserwować
kruchość i wolne tempo wzrostu naszych paznokci. Pojawiają się problemy ze skórą,
niekiedy nawet trądzik lub łuszczyca. Włosy i skóra stają się suche. Często i łatwo
zapadamy na różnego rodzaju infekcje, pogorsza się nasze widzenie. Jeśli jest to wiek
dziecięcy lub okres dojrzewania może zostać nawet zahamowany wzrost.
Gdzie szukać witaminy A?
Najważniejszymi źródłami tej witaminy są ryby morskie, tran, wątroba wołowa i
wieprzowa, oleje roślinne i masło, tran, żółtko jaja, mleko, ser, melon, mango,
pomidor, szpinak, sałata, dynia, groszek zielony, szczaw, marchewka i boćwina.
Witamina B1
Znana inaczej, jako tiamina. Swoje działanie uwydatnia w produkcji tak ważnych
krwinek czerwonych, w przemianach metabolicznych glukozy we krwi oraz
wspomaga prawidłową czynność układu nerwowego, mięśni i serca.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy B1
Niedobór witaminy B1 może być bardzo poważny w sowich skutkach. Ze strony
układu pokarmowego są to nudności, biegunka, wymioty, utrata łaknienia, a
wszystko to związane jest z zaburzeniem procesów trawiennych. Niewydolność
krążenia i tutaj może to być powiększenie i przyspieszenie akcji serca oraz pojawienie
się obrzęków nóg i rąk. Ze strony układu nerwowego zaburzenia emocjonalne,
oczopląs, brak koncentracji i pojawiające się zaniki pamięci. Poważnym
następstwem jest porażenie nerwów i atrofia mięsni w kończynach.
Gdzie szukać witaminy B1?
Aby uniknąć tak przykrych konsekwencji witaminy B1 szukajmy w drożdżach,
wątrobie wieprzowej i cielęcej, mięsie wieprzowym, jajach, ziemniakach, orzechach,
grochu i pieczywie pełnoziarnistym.
Witamina B2
Inna nazwa to ryboflawina. Pozwala na prawidłowe funkcjonowanie skóry i błon
śluzowych. Jednak jej główna funkcja związana jest z metabolizmem, a dokładnie z
przetwarzaniem energii chemicznej ze spożywanych pokarmów w tę niezbędną dla
prawidłowego działania naszego organizmu.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy B2
Co nam może dolegać przy jej niedoborze? Jest tego trochę… bezsenność, brak
koncentracji, zawroty głowy, stany zapalne śluzówki nosa i jamy ustnej, pękanie ust,
wypadanie włosów, zaczerwienione oczy, nadwrażliwość na światło, uczucie piasku
pod powiekami i uszkodzenia rogówki oka.
Gdzie szukać witaminy B2?
Jej naturalnymi źródłami są sery żółte, białe pieczywo, jaja, makrela, szpinak,
marchew, mleko, ziarno pszenicy, płatki owsiane, a z mięs i podrobów wieprzowina,
wątroba cielęca i wieprzowa.
Witamina B5
Czyli inaczej kwas pantotenowy. Również ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie
skóry, a także włosów. Bierze udział w metabolizmie węglowodanów, białek i
tłuszczy, syntezie hormonów sterydowych oraz wspomaga ochronę naszego
organizmu przed zapadaniem na różnego rodzaju infekcje.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy B5
Objawami niedoboru witaminy B5 są piekące pięty, zmiany skórne, osłabienie
odporności. Mogą też dokuczać tak przykre dolegliwości jak wymioty, nudności, bóle
głowy, stan ciągłego zmęczenia i ogólne osłabienie organizmu.
Gdzie szukać witaminy B5?
Znaleźć ją możemy w pieczywie pełnoziarnistym, mleku, jajkach, płatkach
owsianych, niełuskanym ziarnie pszenicy, mięsie wołowym i wieprzowym, wątróbce
wieprzowej i cielęcej, a także w ziemniakach, szpinaku, kapuście i marchwi.
Witamina B6
Czyli inaczej pirydoksyna. Bierze udział w produkcji białych i czerwonych komórek
krwi oraz w procesie syntezy i regulowania białek w organizmie człowieka,
związanych z właściwym działaniem układu nerwowego. Ma również spory wpływ
na zdrowy stan naszej skóry oraz prawidłowość procesów trawiennych.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy B6
Typowymi oznakami jej niedoboru są napady drgawek, słaba odporność, a co za
tym idzie duża podatność na różnego rodzaju infekcje. Bezsenność oraz stan apatii i
nadwrażliwości wleką się bez końca. Mogą też pojawiać się problemy ze skórą oraz
stany zapalne śluzówki jamy ustnej i nosa.
Gdzie szukać witaminy B6?
Przede wszystkim jest to marchew, ziemniaki, ryby, białe pieczywo, mleko, kapusta,
płatki owsiane, a także niełuskane ziarno pszenicy oraz mięso wieprzowe i wołowe.
Witamina B12
Operuje się także określeniem kobalamina. Przyczynia się do powstawania materiału
genetycznego (DNA i RNA), a także wspomaga prawidłowe utrzymanie układu
nerwowego, przez co pomaga w zachowaniu równowagi psychicznej i ułatwia
przyswajanie wiedzy. Jest bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój
czerwonych krwinek.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy B12
Do najczęstszych dolegliwości spowodowanych niedoborem witaminy B12 należą:
drętwienie i mrowienie w nogach, stany depresyjne, anemia, częste biegunki,
jąkanie się, zaburzenie pracy śluzówki żołądka, ciągłe zmęczenie i ogólne
rozdrażnienie.
Gdzie szukać witaminy B12
Znajdziemy ją w serach żółtych, wątrobie wieprzowej i wołowej, nerkach
wieprzowych i wołowych, mózgu wieprzowym i cielęcym, ozorze wołowym,
baraninie, a także rybach takich jak łosoś, pstrąg, śledź i makrela.
Witamina C
Czyli popularny kwas askorbinowy. Jest przeciwutleniaczem, co oznacza, że
zmniejsza szkodliwość działania chemicznych procesów utleniających. Pomaga w
szybszym gojeniu się ran i wspomaga nasz układ odpornościowy. Bierze udział w
produkcji kolagenu i większości białek w organizmie, przez co po części odpowiada
za stan naszych kości, skóry, zębów i dziąseł.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy C
Przede wszystkim obniża się odporność, pojawia się zmęczenie, apatia, bóle
mięśniowe i brak apetytu. Kości są osłabione, a rany trudniej się goją. Można również
zachorować na szkorbut.
Gdzie szukać witaminy C?
Jej bogatym źródłem są warzywa i owoce. Między innymi pomidory, chrzan,
rzodkiewka, szczypiorek, cebula, ziemniaki, brokuły, szpinak, papryka, kalafior,
brukselka, owoce cytrusowe, truskawki, kiwi i czarna porzeczka.
Witamina D
Określana też mianem kalciferolu. Jest bardzo ważna dla prawidłowego rozwoju i
dobrego stanu naszych kości i zębów. Odpowiada za utrzymanie w naszym
organizmie równowagi miedzy fosforem i wapniem, oraz sprzyja przyswajanie tego
ostatniego z przewodu pokarmowego. Dzięki niej mamy niższy poziom cholesterolu,
gdyż to właśnie z niego tworzy się pod wpływem promieni słonecznych.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy D
Zwłaszcza w rozwoju dzieci witamina D odgrywa bardzo ważną funkcję. Przy jej
niedoborze pojawia się krzywica. W zależności od wieku dziecka jest to krzywica
dziecięca lub późna. Osoby dorosłe mogą również cierpieć na zaburzenia w
strukturze kości, co ostatecznie nieleczone prowadzi do osteoporozy.
Gdzie szukać witaminy D?
Obfitują w nią ryby morskie takie jak makrela, łosoś, szprot i śledź, ale także tran.
Możne ją odnaleźć w wątrobie wieprzowej, wołowej, baraniej i cielęcej, w żółtku jaja
kurzego, maśle i w serach żółtych. Dodatkowo, gdy pora słoneczna sprzyja nie
żałujmy sobie promieni słonecznych. Oczywiście z umiarem i po zastosowaniu
odpowiednich środków ochronnych.
Witamina E
Czyli tokoferol. Jest przeciwutleniaczem, przez co zapobiega uszkadzaniu komórek.
Jest ogólnie określana, jako witamina młodości, gdyż dzięki swoim funkcjom opóźnia
procesy starzenia się organizmu. Chroni również przed miażdżycą, poprzez
utrudnianie utleniania tak zwanego złego cholesterolu.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy E
Przy niedoborze grozi nam szybki proces starzenia się komórek, gorsze gojenie ran,
osłabienie mięśni szkieletowych, zaburzenia neurologiczne, jak też osłabienie
koncentracji i pogorszenie wzroku. Niekiedy zdarzają się choroby sercowo –
naczyniowe.
Gdzie szukać witaminy E?
Witaminę E odnajdziemy w soi, kiełkach zbóż, olejach roślinnych, jajkach, maśle.
Zawierają ją także kasza jęczmienna i gryczana, orzechy, szparagi, kapusta
czerwona i włoska, groszek zielony, brukselka, fasola biała i płatki owsiane.
Witamina H
Czyli biotyna. Pełni bardzo ważną rolę w syntezie aminokwasów, białek i kwasów
tłuszczowych. Wspomaga właściwe funkcjonowanie skóry oraz włosów oraz
prawidłowość funkcji tarczycy.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy H
W przypadku jej niedoboru możemy popaść w stan apatii, osłabienia i mieć bóle
mięśniowe. Podwyższa się poziom cholesterolu oraz obecność barwników
żółciowych we krwi. Bardzo istotnym objawem są widoczne zmiany skórne takie jak
łuszczyca na dłoniach, nogach, a nawet ramionach. Skóra jest przebarwiona i
bardzo mocno wysuszona.
Gdzie szukać witaminy H?
Źródłami witaminy H są banany, pomarańcze, winogrona, groch, cebula, kalafior,
buraki, sałata, szpinak, kapusta, drożdże, grzyby, marchew oraz mięso wieprzowe i
wołowe, a także śledź, kurczak, jaja, mleko i ziarna pszenicy.
Witamina K
W jej skład wchodzą witamina K1, K2, K3. Jako kompleks czyli witamina K
odpowiada za proces krzepnięcia krwi. Dlatego mówi się o niej witamina
przeciwkrwotoczna, gdyż zapobiega krwawieniom i krwotokom. Oprócz tej głównej
funkcji wspomaga także, gojenie złamań i utrzymuje struktury kości we właściwym
stanie.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy H
Podstawowymi objawami mogą być krwotoki z nosa, a nawet z układu
pokarmowego. Słabe krzepnięcie krwi. U noworodków jest to skaza krwotoczna.
Dlatego w ostatnim czasie do profilaktyki zdrowotnej niemowląt włączono zalecenie
o podawaniu witaminy K.
Gdzie szukać witaminy H?
Odnajdziemy ją w kapuście, kalarepie, marchwi, szpinaku, grochu, pomidorach,
lucernie, a także w żółtku jaja kurzego, serze żółtym, truskawkach, ziemniakach i
wątrobie.
Kwas foliowy
Znane jest też nazewnictwo folacyna lub witamina B9. Kwas foliowy jest nieodzowny
w procesie wzrostu i rozmnażania. Jest bardzo istotny w syntezie materiału
genetycznego komórek. Jego obecność pozwala na prawidłowy rozwój i
powstawanie układu nerwowego oraz tworzenia się w szpiku czerwonych krwinek.
Dlatego jest zalecany do przyjmowania kobietom planującym ciążę i będącym w
ciąży, aż do końca pierwszego trymestru.
Zagrożenia przy niedoborze kwasu foliowego
U kobiet oczekujących dziecka, niedobór kwasu foliowego może mieć bardzo
poważne skutki w rozwoju płodu. Pojawiają się wtedy uszkodzenia cewy nerwowej,
która jest bazą do rozwoju całego układu nerwowego. Pojawia się też
niedokrwistość megaloblastyczna oraz spowolnienie podziału komórek. Pojawia się
nadpobudliwość i kłopoty z zasypianiem.
Gdzie szukać kwasu foliowego?
Zazwyczaj jego niedobór uzupełnia się syntetyczną suplementacją, ale jeśli szukamy
naturalnych źródeł to sięgnijmy po kapustę, szpinak, dynię, marchew, zielony
groszek, wątrobę wołową, kaszę jęczmienną, jaja, mleko i pełnoziarniste pieczywo.
Witamina PP
W tym wypadku funkcjonują nazwy kwas nikotynowy, niacyna, witamina B3. Ma ona
swój udział w regulacji poziomu cholesterolu, regulacji przepływu krwi w naczyniach
krwionośnych i regulacji poziomu cukru we krwi, poprzez produkcję związków
energetycznych. Ważna jest również w procesie utleniania w organizmie.
Zagrożenia przy niedoborze witaminy PP
Przy jej brakach w organizmie pojawiają się bóle głowy, zaburzenia pamięci,
zapalenie nerwów, stany depresyjne, problemy z normalnym działaniem układu
trawiennego oraz zaburzenia w metabolizmie cukrów i procesów oddychania
komórkowego.
Gdzie szukać witaminy PP?
Jest zawarta w jabłkach, pomarańczach, makreli, ziemniakach, kapuście, groszku i
szpinaku, marchewce, ziarnach pszenicy ora pieczywie białym i pełnoziarnistym, a
także w mięsie wołowym, wieprzowym i wątrobie wołowej oraz wieprzowej.
Za mało za dużo…
Przyjmując preparaty witaminowe nie popadajmy przesadę. Niedobór witamin w
naszym organizmie nie jest wskazany, ale braki możemy usunąć przez racjonalne
uzupełnianie diety w odpowiednie produkty lub sięgnięcie ostatecznie po preparaty
w tabletkach czy syropach. Jednak pozwalając na powstanie nadmiaru witamin w
naszym ciele sami sobie szkodzimy. Część witamin, tych rozpuszczalnych w wodzie, a
są to witaminy z grupy B, witamina C i witamina H, przy nadmiarze same usuwają się
z naszego organizmu poprzez wydalanie. Natomiast pozostałe rozpuszczalne w
tłuszczach czyli A, D, K, E, przy dużym nagromadzeniu się mogą stać się dla nas
toksyczne.
Dlatego najbezpieczniej, zanim wybierzemy się do apteki w celu zakupu preparatów
witaminowych, odwiedzić lekarza. Po przeprowadzonym wywiadzie i wykonaniu
ewentualnych badań, oceni on, jakie możemy mieć braki i zaleci odpowiedni dla
nas suplement.