Polska Lokomotywa nad Tamizą

Ruszył właśnie projekt „Lokomotywa”. Jest to twór wyobraźni dwóch młodych, kreatywnych kobiet z grupy Akademia Pstryk / Click Academy, Marty Kotlarskiej oraz Olgi Glazik. Ilustrowana fotografia otworkową książka, której inspiracją stał się znany przez wszystkie dzieci i ich rodziców wiersz Juliana Tuwima „Lokomotywa” zostanie wydana w Londynie.

„Najnowsze rozwiązanie kulturowe budujące dialog pomiędzy młodzieżą różnych środowisk.” – tak odpowiadają na pytanie, co to jest za projekt, jego twórczynie.

Skąd pomysł na wiersz Juliana Tuwima? „Polska była domem dla najliczniejszej i najbardziej znaczącej wspólnoty żydowskiej w Europie. Co więcej, Polska służyła przez wieki za centrum żydowskiej kultury, zainicjowawszy długą tradycję religijnej tolerancji wobec Żydów oraz troski o ich dobrobyt, aż do momentu Holokaustu – masowej zagłady narodu żydowskiego przeprowadzonej przez nazistowskie Niemcy w XX wieku. Do tego czasu Żydzi wsławiali się nieocenionym wkładem w polską kulturę, naukę, sport oraz sztukę. Żydowska twórczość literacka kwitła szczególnie energicznie w okresie przedwojennej Polski, pozostawiwszy po sobie pokaźną spuściznę około 116 publikacji. Do najzdolniejszych autorów żydowskiego pochodzenia tamtego okresu zaliczono między innymi Juliana Tuwima. W jego rozległym dorobku znajduje się do dziś czytany polskim dzieciom wiersz zatytułowany 'Lokomotywa’. To arcydzieło onomatopeiczne, opisujące zabawnym językiem historię pewnego pociągu.” – takie założenia projektu „Lokomotywa” – prezentuje Marta Kotlarska.

Projekt „Lokomotywa” Akademii Pstryk / Click Academy realizowany będzie przez 33 uczestników pracujących wspólnie nad wyprodukowaniem zdjęć w technice tzw. fotografii otworkowej. Zdjęcia zrobione tą metodą posłużą jako ilustracje do dwujęzycznego – polsko-angielskiego – albumu zawierającego wiersz Tuwima. Zarówno książka, jak i towarzyszące jej – autorstwa tej samej młodzieży – gry i zabawy mają na celu zachęcenie młodszych polskich dzieci, w wieku 4-7 lat, do przełamywania barier, na które napotykają podczas procesu adaptacyjnego w Wielkiej Brytanii, w tym podczas stawiania pierwszych kroków w brytyjskich szkołach i przedszkolach.

Publikacja książki ma również ukazać pozytywny obraz polsko-żydowskiego środowiska wraz z jego sięgającą daleko wstecz, bogatą historią stosunków międzykulturowych, demonstrujących podobieństwa i celebrujących różnice. Pomysł zainspirowało czterdzieścioro członków polskiej szkoły sobotniej w londyńskiej dzielnicy Camden.

Uczestnicy projektu przeprowadzą serię spotkań promocyjnych, warsztatów oraz wycieczek.

Projekt „Lokomotywa” jest finansowany przez MediaBox, Ambasadę Rzeczpospolitej Polskiej w Londynie oraz Polski Instytut Kultury.

Bardzo ciekawym pomysłem jest wykorzystanie w projekcie fotografii otworkowej. Fotografia otworkowa (camera obscura) to fotografia bezsoczewkowa, którą to (soczewkę) w aparacie – o prostej, pudełkowej budowie – zastępuje mały otwór. Zdjęcie powstaje, gdy światło pozostawia odbicie na materiale światłoczułym, przytwierdzonym wewnątrz camera obscura. Aparaty otworkowe, projektowane z wielką precyzją, mogą być konstruowane z rozmaitej wielkości i z różnorodnych materiałów: od muszelek morskich, pudełek po produktach spożywczych, puszkach po coca-coli, aż po starą lodówkę. Tworzenie i wykonanie takich aparatów jest już samo w sobie znakomitą zabawą zachęcającą do wykazywania się kreatywnością i niezależnością myślenia. Zdjęcia w tej technice – w porównaniu z tradycyjną – odznaczają się niespotykaną „miękkością”.

Akademia Pstryk / Click Academy to założona w 2005 roku grupa artystyczna, której pomysłodawczynią jest Marta Kotlarska. Akademia Pstryk wykorzystuje fotografię otworkową jako środek wyrazu zmian zachodzących w rozmaitych środowiskach. Już od 5 lat Akademia Pstryk organizuje warsztaty z dziećmi wywodzącymi się spośród uboższych grup społecznych i mniejszości narodowych. Pierwszy projekt wykonany przez Akademię Pstryk miał na celu nadanie kolorów życiu dzieci z warszawskiej Pragi. W tej najbiedniejszej dzielnicy Warszawy, pośród starych, obdrapanych kamienic odbyły się warsztaty fotograficzne połączone z wykonaniem ilustracji do znanej warszawskiej legendy „Wars i Sawa”. W projekcie Akademii Pstryk wzięło udział 11 dzieci z w wieku 8-15 lat. Rok później odbyły się kolejne warsztaty z cyklu Praskie Spotkania z Kulturą. Podczas happeningu „Jak warszawska Syrenka wybrała się w podróż na ulicę Ząbkowską”, każdy zainteresowany wykonywał swój własny aparat fotograficzny z kartonowego pudełka, następnie lepił model – postać warszawskiej syrenki – aby potem, za pomocą aparatu fotograficznego własnej konstrukcji wykonać zdjęcia figurki w otoczeniu architektonicznym ulicy Ząbkowskiej. W ten sposób animatorzy Akademii Pstryk stworzyli intrygujący przewodnik po ulicy Ząbkowskiej, opowiadający o tym „Jak warszawska Syrenka wybrała się w podróż na ulicę Ząbkowską”. Zdjęcia powstałe podczas warsztatów można zobaczyć na stronach internetowych Akademii Pstryk.

Dwa lata temu, w kooperacji z brytyjską organizacją The Children’s Society, wydano w Londynie pierwszą ilustrowaną za pomocą fotografii otworkowej książkę dla dzieci Romano Bumburumbum. Całość tej wydanej profesjonalnie publikacji dla dzieci w wieku 2-6 lat była przygotowywana w ścisłej współpracy z grupą mieszkających we wschodnim Londynie Romskich emigrantów ze Słowacji i Polski. Romski Pstryk to realizowany od czterech już lat, przez Martę Kotlarską i artystkę romskiego pochodzenia, Małgorzatę Mirgę-Tas, projekt warsztatów otworkowych na tradycyjnych i zamkniętych osiedlach zamieszkałych przez Romów, angażujących mieszkające tam społeczności do przygotowania ilustracji do cyklu romskich baśni napisanych przez Jana Mirgę. Wykonują oni papierowe scenografie do baśni, aparaty z pudełek oraz zdjęcia otworkowe. Połowę kadry projektu stanowią osoby pochodzenia romskiego, władające biegle językiem cygańskim. Kulminacją warsztatów są akcje uliczne mające pobudzać do rozmowy dwie sąsiadujące ze sobą ale nie znające się wzajemnie i postrzegającej się poprzez liczne wzajemnie panujące stereotypy, społeczności: Romską i Polską.

Scroll to Top
Scroll to Top