W szesnastowiecznej skrzyni swojej przodkini, heretyczki Ildebrandy, spalonej przez Inkwizycję, Oriana Fallaci jako dziecko znalazła m.in. elementarz z XVIII wieku, list prawujka, który został wcielony do armii napoleońskiej i zginął w Rosji, czterosoldową monetę wybitą przez Państwo Kościelne, lutnię bez strun i stary zegar. Skrzynia spłonęła podczas bombardowania Florencji w 1944 roku, lecz pamięć o niezwykłych rodzinnych pamiątkach i opowieści rodziców przetrwały, by kilka dekad później zainspirować poważnie już chorą Orianę do opisania ponad stu lat pełnej pasji i namiętności historii swojego rodu.
Kapelusz cały w czereśniach jest ostatnią, wydaną już pośmiertnie, książką Oriany Fallaci, jednej z najważniejszych i najodważniejszych publicystek XX wieku. Praca nad tą wielopokoleniową sagą (50 bohaterów, 5 pokoleń…) i jednocześnie autobiografią zajęła pisarce 10 lat. Poszukiwania w archiwach, księgach metrykalnych, spisach katastralnych, wszelkiego rodzaju rejestrach oraz drobiazgowe lektury z historii wielu dziedzin pozwoliły jej stworzyć powieść, która daje się czytać także jako porywająca historia mody, obyczaju, medycyny, sztuki, kuchni, a nawet rolnictwa i botaniki kilku epok. Nic dziwnego, że książka odniosła wielki sukces: we Włoszech sprzedano pół miliona egzemplarzy.
Ta historia bierze swój początek w malutkiej wiosce Panzano, położonej na malowniczych wzgórzach nieopodal Florencji. AD 1773 Carlo Fallaci, dwudziestoletni syn najemnego rolnika szykuje się do wyruszenia do Wirginii, by tam sadzić oliwki i winorośl. Pomysł nie byle kogo, bo samego Thomasa Jeffersona. Przekorny los jednak zechce inaczej i Carlo zostanie w domu, a dzięki temu historia potoczy się, jak się potoczyła: Caterina, rogata dusza, pewnego dnia założy przyozdobiony pięknie czereśniami kapelusz i poślubi tego, kto nauczy ją czytać i pisać; żeglarz Francesco krwawo pomści śmierć ojca porwanego przez algierskich piratów; Stanisław zginie w powstaniu krakowskim w 1846 roku; Antonio nie zostanie księdzem gdyż zakocha się w Anastasii, lecz ostatecznie poślubi jej córkę; rzeźbiarz Giobatta weźmie udział w krwawych bitwach pod Curtatone i pod Montanarą; nieprawa córka hiszpańskiego granda w straszliwym sztormie straci aż czterech synów, a młodziutka baletnica po urodzeniu nieślubnego dziecka ucieknie z Włoch i w San Francisco poprowadzi dom publiczny… I dzięki wszystkim tym splotom okoliczności pewnego dnia na świat przyjdzie Oriana Fallaci. Lecz zanim to się stanie, na ponad ośmiuset stronach tej powieści z zapartych tchem śledzić będziemy niesamowite i burzliwe dzieje jej przodków oraz równie burzliwą historię Włoch czasów Napoleona, Garibaldiego, Wiktora Emanuela II.
Oriana Fallaci
Kapelusz cały w czereśniach
przeł. Jarosław Mikołajewski, Monika Woźniak
premiera: 20 września
Wydawnictwo Literackie
Fragmenty recenzji:
Oriana Fallaci wraca więc, aby do nas mówić, snuć opowieści, zaczarować nas. I oto cała ona. W tej powieści, która jest zarazem intymna i zbiorowa.(…) Saga miłości i pasji, epopeja narodzin i śmierci, która łączy prywatne życia czterech rodzin w zbiorową historię. Ponad osiemset stron o pokonanych przez historię; a ilu z nich, właśnie dlatego, że są pokonanymi, buduje tę historię, cegła po cegle, bez rozgłosu.
„Osservatore Romano”
Oto przygody przodków Oriany, prapradziadków i dzielnych praprababek, z którymi pisarka się utożsamia i którzy defilują w tej sadze o rozlewnej narracji, łączącej powieść historyczną i wspomnienia.
„L’Espresso”
Niezwykle poetyckie dzieło, któremu silny rytm nadaje Historia.
„La Stampa”