Nie od dzisiaj wiadomo, że komunikacja międzyludzka nie ogranicza się jedynie do rozmowy. Podczas interakcji z innymi znaczącą rolę odgrywa także nasze ciało, które może przekazać rozmówcy więcej informacji, niż to, co wypływa z naszych ust.
Komunikacja niewerbalna to zjawisko, które psycholodzy badają od niedawna. Jak się okazuje, jest ona znacznie bardziej szczera, ponieważ nasze ciało reaguje spontanicznie na sytuacje i słowa innych ludzi. To, co im mówimy, jest natomiast wynikiem analizy pomiędzy naszymi rzeczywistymi myślami, a tym, co wypada powiedzieć. Na przykład, kiedy widzimy przyjaciółkę z nową fryzurą, w której wygląda okropnie, pierwszą reakcją jest mina, zdradzająca zdziwienie, być może nawet odrazę. Jeśli przyjaciółka ją wychwyci, późniejsze zapewnienia o tym, że wygląda cudownie, nie przekonają jej do naszej szczerości. Jeśli znalazłaś się w podobnej sytuacji, wiesz już, że mowa ciała jest skomplikowanym zagadnieniem i trudno nad nią zapanować. Kiedy jednak mamy przed sobą perspektywę spotkania, podczas którego chcemy zrobić dobre wrażenie, warto pamiętać o kilku zasadach. Szczególnie, że wokół gestów niewerbalnych wyrosło wiele mitów.
Obojętnie, czy jest to randka w ciemno, publiczne przemówienie, czy rozmowa o pracę, są takie sytuacje, kiedy pragniemy w ciągu pierwszych kilku minut zaprezentować się w jak najlepszym świetle i uzyskać pozytywną reakcję rozmówcy. Najczęściej słyszymy wówczas, że należy patrzeć interlokutorowi prosto w oczy, wykazując w ten sposób zainteresowanie i pewność siebie, uśmiechać się przez cały czas i kiwać głową w geście zgody na to, co słyszymy. Okazuje się jednak, że wszystkie te komunikaty niewerbalne mogą okazać się dla innej osoby irytujące (nieustanne kiwanie głową), kłopotliwe (uśmiech w sytuacji, kiedy jest zbędny albo niestosowny) lub zbyt nachalne (wpatrywanie się w oczy rozmówcy przez cały czas trwania rozmowy). Dlatego pamiętaj – uśmiechaj się, kiedy sytuacja ku temu sprzyja, patrz w oczy, ale nie natrętnie, a z kiwania głową najlepiej zrezygnuj.
Niewinne kłamstewka, chociaż moralnie ambiwalentne, są niekiedy niezbędne w relacjach międzyludzkich. Jeśli nie chcesz, aby nowo poznany mężczyzna zauważył, że tak naprawdę nie znosisz piłki nożnej i filmów akcji, musisz nauczyć się, jak zapanować nad mimiką swojej twarzy podczas mówienia nieprawdy. W tym celu spójrz w lustro i zrób taką minę, jakbyś była z czegoś niezadowolona – tak układają się rysy twojej twarzy, kiedy kłamiesz. Teraz spróbuj powiedzieć coś nieprawdziwego i uśmiechnij się. Uśmiech zmienia układ mięśni na twarzy, rozluźnia czoło, które marszczy się w grymasie, a przede wszystkim sprawia miłe wrażenie dla rozmówcy. Z kłamstwami nie należy oczywiście przesadzać, ale jeśli musisz już jakieś wypowiedzieć, lepiej, żeby twoje ciało cię nie zdradziło.
Aby sprawiać wrażenie osoby pewnej siebie, musisz zadbać przede wszystkim o swoją postawę – bardziej, niż o mimikę twarzy, czy kontakt wzrokowy. Wyprostuj się zatem, złącz łopatki i unieś głowę, jednak nie za wysoko. Uważaj na ramiona i dłonie – nie krzyżuj ich na klatce piersiowej, ani nie zaciskaj, ponieważ komunikujesz w ten sposób agresję, a nawet arogancję. Unikaj też zbyt ekspresyjnej gestykulacji. To kolejny mit, dotyczący mowy ciała, który głosi, że gestykulacji używają osoby pewne siebie i tego, co mówią. Przeciwnie – rozmówca odbiera niepotrzebne ruchy rąk jako objaw zakłopotania i chęci odwrócenia uwagi od twojej, ubogiej w treść, wypowiedzi. Zapanuj także nad gestami, zdradzającymi zdenerwowanie, jak przeczesywanie włosów, stukanie palcami, nerwowe drapanie się, trzęsienie nogami itd.
Nad mową ciała trudno zapanować, dlatego najlepiej ją poćwiczyć przed lustrem zanim wybierzesz się na ważne spotkanie. Na koniec pamiętaj, że komunikacja werbalna i niewerbalna powinny „iść razem w parze”, dlatego kontroluj nie tylko to, co robisz, ale też to, co mówisz. Pozwól sobie jednak na trochę swobody i spontaniczności – w końcu chcesz, żeby inni odbierali cię taką, jaka jesteś naprawdę!
Natalia Klimek