Już wstępna weryfikacja biżuterii lub złotej sztabki, może nas uchronić przed oszustwem. W przypadku biżuterii przydatna jest znajomość znaków probierczych lub sprawdzanie gęstości i właściwości magnetycznych metalu, z którego wykonany jest pierścionek czy zawieszka. W przypadku złota inwestycyjnego znajomość najważniejszych producentów oraz cen na rynku to podstawy, aby nie dać się oszukać.
Zakup biżuterii, złotych monet czy sztabek w niesprawdzonym sklepie internetowym lub na aukcji internetowej od nieznajomego sprzedawcy może zakończyć się nieprzyjemnym rozczarowaniem. Oszuści tylko czyhają na klientów, którzy nie wiedzą jak sprawdzić, czy zakupiona biżuteria jest autentyczna. – Na rynku skupu złotego złomu obserwujemy coraz więcej przypadków prób sprzedaży fałszywej biżuterii i złota inwestycyjnego, niczego nie spodziewającym się klientom. Najczęściej oszustwa dokonywane są w internecie i to właśnie tam znajduje się najwięcej fałszywej biżuterii – mówi Marcin Wiśniewski, ekspert Mennicy Wrocławskiej i serwisu skupzlota24.pl
Oszuści zamiast złota najczęściej sprzedają tombak, który nazywany jest również mosiądzem czerwonym. Ze złotem mają wspólny jednak tylko kolor – tak naprawdę to stop miedzi z cynkiem, zawierający przynajmniej 80 procent miedzi. Mimo że do złudzenia przypomina wartościowy metal, w gruncie rzeczy jest bardzo tani, a w dodatku nietrwały. W celu uniknięcia pomyłki lub oszustwa, producenci wybijają na nim znak probierczy MET. To jednak nie przeszkadza nieuczciwym kupcom sprzedawać go jako złoto. Sposobów na oszukanie nieświadomego klienta jest dużo więcej. Jak się przed nimi bronić?
1. Sprawdź znak probierczy
Najprostszym sposobem na oszukanie klienta jest sprzedaż złota o niższej próbie, niż przekonuje nieuczciwy jubiler. Aby nie dać się nabrać na tę prostą sztuczkę, należy porównać wybity na biżuterii znak z tabelą polskich cech i znaków probierczych. Na przykład 24-karatowe złoto, czyli próby 999, oznaczone jest za pomocą innego znaku, niż dużo mniej wartościowe próby 333. Wszystkie aktualne oznaczenia dostępne są na stronach internetowych Głównego Urzędu Miar w dziale administracji probierczej lub u zaufanych sprzedawców i kupców złota.
Wyobraźnia oszustów nie zna jednak granic. Właściwe rozpoznawanie znaków probierczych to niestety tylko podstawa. Warto również zwrócić uwagę, której części biżuterii się one tyczą. Popularne jest bowiem sprzedawanie łańcuszków na przykład o próbie 333 (czyli 8 karatów) z dołączonymi do nich zapięciami o dużo wyższej próbie. Sprzedawca zwraca uwagę klienta na znak na zapięciu i odrywa uwagę od znaku na właściwiej części wyrobu.
2. Próba magnesu
Jednym z najpopularniejszych, domowych sposobów sprawdzenia autentyczności złota jest przyłożenie do niego magnesu. Ten metal nie wykazuje absolutnie żadnych właściwości magnetycznych, więc przedmiot nie powinien ani drgnąć. Podobnie jest w przypadku srebra, które tak jak złoto, jest diamagnetykiem i nie reaguje na magnes. Jeśli jednak złoty łańcuszek lub obrączka natychmiast połączy się z magnesem, to nie mamy jeszcze podstaw by twierdzić, że sprzedawca jest oszustem. Magnes nie przyciągnie bowiem tylko 24-karatowego złota. Jeśli biżuteria jest wykonana ze stopu, a najczęściej taką dostaniemy u jubilera, to prawdopodobnie przedmiot zareaguje na magnes.
Należy zachować szczególną ostrożność, kiedy w ten sposób sprawdzamy biżuterię odziedziczoną po rodzicach lub dziadkach, ale nie mamy na jej temat żadnej wiedzy. Jeśli bowiem srebrny pierścionek zareaguje na magnes, nie oznacza to, że należy go od razu wyrzucić do kosza. Być może wcale nie jest wykonany ze srebra, tylko na przykład z dużo bardziej wartościowej platyny, która jest paramagnetykiem, czyli na magnes reaguje. Nie ma co liczyć na taką pomyłkę, jeśli srebrną biżuterię kupiliśmy sami – nikt nie podrabia srebra kilkukrotnie droższą platyną.
3. Niepokojące przebarwienia?
Dużo do myślenia powinny dać przebarwienia na biżuterii. Tradycyjnie przechowywane złoto nie powinno zmieniać swojego koloru. Przebarwienia pojawiają się jednak w przypadku, kiedy biżuteria jest tylko pozłacana. Wtedy warstwa wierzchnia się ściera, a znajdujący się pod nią metal zaczyna reagować z wodą, powietrzem i zabrudzeniami, a następnie zmienia swoje właściwości.
4. Próba Archimedesa
Dużo pewniejszą, jednak nieco bardziej skomplikowaną metodą sprawdzenia autentyczności metalu, jest samodzielne obliczenie jego gęstości. Każda substancja charakteryzuje się inną wartością tego parametru. Złoto liczy 19,3 g/cm³, gęstość ołowiu to 11,34 g/cm³, zaś w przypadku srebra to 10,5 g/cm³.
Żeby sprawdzić gęstość posiadanego metalu, należy przygotować szklane naczynie z wodą, a następnie obliczyć jej objętość za pomocą znanych wzorów. Najlepiej przygotować do tego naczynie o kształcie tuby – na przykład zwykłą szklankę, gdyż objętość w tym przypadku to iloczyn jej wysokości, promienia podstawy podniesionego do kwadratu i liczby pi (około 3,14). Następnie należy włożyć do naczynia biżuterię i obliczyć różnicę wypartej wody i zapisać ją w mililitrach, czyli centymetrach sześciennych. Na koniec należy podzielić zanotowaną wcześniej masę przez objętość wypartej wody. Iloraz będzie gęstością, a więc poszukiwaną wartością. Jeśli wynik będzie w pobliżu 19,3 g/cm³, oznacza to, że biżuteria jest ze złota. Jeśli wyjdzie 10,5 g/cm³, to srebro.
Nie należy jednak przywiązywać większej uwagi, jeśli wynik będzie nieco odbiegał od podręcznikowej wartości, ponieważ różnice pomiędzy gęstościami metali są dosyć spore. Właściwie istnieje duże prawdopodobieństwo pomylenia złota z platyną (gęstość 21 g/cm³), jednak ten metal jest rzadszy i dużo droższy, więc raczej nikt nie będzie podrabiał nim złota.
5. Znaj orientacyjne ceny metali i kamieni szlachetnych
Czy ktokolwiek poważnie potraktowałby sprzedawcę, który oferuje najnowszy model mercedesa za 15 tysięcy złotych? Podobnie powinno być w przypadku jubilerów. Produkcja biżuterii to w gruncie rzeczy bardzo skomplikowany proces, a jej ostateczna cena kilkukrotnie przewyższa rynkową cenę surowca, z którego została wykonana. Nie ma więc co liczyć na niesamowite okazje i wyjątkowo oszczędny proces produkcji. Warto więc znać ceny najbardziej popularnych metali i kamieni szlachetnych, dostępne w najbardziej popularnych ekonomicznych serwisach internetowych w polskim internecie.
Ostatecznie domowe sposoby nie dadzą jednak stuprocentowej pewności, czy zakupiona biżuteria jest autentyczna. Aby mieć całkowitą jasność, najlepiej wybrać się do najbliższego jubilera lub punktu skupu metali szlachetnych
6. Złoto inwestycyjne? Wybieraj zaufanych producentów
W ofercie największych dilerów złota inwestycyjnego w Polsce znajdują się produkty najbardziej znanych światowych mennic takich jak niemiecki Heraeus, austriacka Münze Österreich, amerykańska United States Mint, australijska Perth Mint czy Royal Canadian Mint. Zaufani dystrybutorzy złota powinni też oferować dodatkowe zabezpieczenie, w postaci własnych certyfikatów dodawanych do każdej sztabki czy monety.
Mennica Wrocławska
