Częste bóle brzucha, biegunki, wzdęcia, nadmierne gazy i skurcze, to sygnał, że możemy chorować na jedną z dolegliwości przewodu pokarmowego. Nie należy zwlekać z wizytą u lekarza.
Jedną z częstych przyczyn silnych dolegliwości związanych z układem pokarmowym, jest zespół jelita drażliwego, inaczej określany jako zespół jelita nadwrażliwego. Chorobę w skrócie nazywamy IBS od angielskiej nazwy Irritable Bowel Syndrome.
IBS charakteryzuje się zaburzoną pracą jelit, rozregulowaniem rytmiczności ich pracy, przez co masy kałowe przesuwają się zbyt szybko lub zbyt wolno, co powoduje odpowiednio biegunkę lub zaparcia. Tzw. jelito nadwrażliwe jest chorobą przewlekłą, co oznacza, że odznacza się ona wolnym tempem następstw choroby i długim czasem jej trwania. Zespół jelita wrażliwego to idiopatyczne schorzenie o charakterze czynnościowym. Pojawianie się tej choroby, bywa zazwyczaj nagłe, spontaniczne, a przyczyna, która ją wywołała pozostaje niejasna i trudna do określenia.
Przyczyny zespołu jelita drażliwego
Zespół jelita drażliwego nie ma charakteru zmian organicznych, co oznacza, że nie wywołują go zaburzenia anatomiczne jelit, ani strukturalne uszkodzenia. Istnieje kilka możliwych czynników wywołujących tzw. jelito nadwrażliwe. Najbardziej powszechnym jest wysoko rozwinięta flora bakteryjna. Szacuje się, że ponad 80% przypadków zachorowań, ma charakter właśnie bakteriologiczny. Czasami schorzenie mogą wywołać infekcje jelitowe jak np. czerwonka, która może być przyczyną powiększenia ilości komórek endokrynnych jelit, a także pojawienia się w nich serotoniny.
Często za przyczynę występowania tej dolegliwości, lekarze podają nadwrażliwość trzewną. Jej źródła mogą również sięgać dysfunkcji na linii mózgowo-jelitowej. Występowanie zespołu jelita drażliwego, charakteryzuje zaburzenie czynności motorycznych jelit, czyli tzw. perystaltyki. Polega ona na właściwej pracy mięśni jelit, która sprowadza się do odpowiedniego ich kurczenia, tak by treść pokarmowa mogła się przesuwać w kierunku jelita grubego. Zaburzenia perystaltyki mogą mieć podwójna postać. W pierwszym wypadku, przy zwolnieniu procesu, dochodzi do zaparcia stolca. Drugi wariant charakteryzuje przyspieszenie motoryczności pracy jelit, co z kolei skutkuje biegunką. Właściwy rytm pracy mięśni jelit i prawidłowe ich kurczenie się, jest regulowane przez gospodarkę nerwową i hormonalną. Jest to proces nieświadomy i niezależny od woli pacjenta. Na tej właśnie linii należy upatrywać przyczyn mózgowych, prowadzących do wystąpienia IBS. Zaburzenia układu nerwowego mogą rozregulować prawidłowość perystaltyki. Stres może być również bodźcem prowadzącym do dysfunkcyjności perystaltyki.
Objawy zespołu jelita nadwrażliwego
U pacjentów cierpiących na IBS można zaobserwować występowanie zaburzeń psychologicznych, występujących głównie pod postacią lęków i depresji. Co ciekawe, towarzyszące objawy psychiczne, mogą wzmagać intensywność objawów fizycznych. Pacjenci, u których dochodzi do stanów depresyjnych i lękowych, a szacuje się, że jest to ok 50% przypadków chorych na IBS, odczuwają o wiele bardziej silny ból brzucha.
O wystąpieniu IBS możemy mówić, jeśli widoczne objawy (bóle brzucha, biegunki, zaparcia, wzdęcia, gazy) utrzymują się przez okres co najmniej trzech miesięcy. Objawy, bóle, uczucie dyskomfortu, w przypadku tego schorzenia, zazwyczaj ustępują po wypróżnieniu, które przynosi pacjentowi znaczną ulgę.
Leczenie zespołu jelita drażliwego
Istnieje kilka sposobów podjęcia leczenia zaburzeń pracy jelit. Jednym z podstawowych posunięć, jakie chory powinien uczynić, są przesunięcia dietetyczne. Co prawda, nie istnieje żadna szczególna, rygorystyczna dieta dla osób cierpiących na tą chorobę, gdyż nie jest wymagana. Wystarczy odrzucenie kilku pokarmów, które mogą nasilać objawy, jak np. tłuste dania czy kawa. Warto włączyć do swojej diety otręby, które często okazują się pomocne przy zwalczaniu zaparć.
IBS leczy się również przy pomocy środków farmakologicznych. Lekarze przypisują głównie leki rozkurczowe, przeciwzaparciowe i przeciwbiegunkowe. Probiotyki stosuje się w celu zmiany flory bakteryjnej w jelitach. W niektórych przypadkach zalecane jest przyjmowanie antybiotyków, przede wszystkim ryfaksyminy. Stosowanie tego leku jest mało inwazyjne, ze względu na jego niski stopień wchłaniania. Ryfaksymina nie powoduje praktycznie żadnych skutków ubocznych. Często podejmowane jest leczenie o charakterze psychologicznym, głównie w postaci technik relaksacyjnych. Bywa jednak i tak, że lekarz zleca stosowanie antydepresantów, które nierzadko okazują się skutecznym lekarstwem.
IBS jest chorobą nieodwracalną, co w praktyce oznacza, że pacjent nie może się całkowicie wyleczyć ze swoich dolegliwości. Leczenie służy przede wszystkim minimalizowaniu objawów oraz nauce radzenia sobie z tą przypadłością. Podjęcie leczenie chroni organizm przed wyniszczeniem, dzięki czemu chorzy mogą prowadzić normalne życie.
Nie należy bagatelizować objawów wskazujących na możliwość wystąpienia choroby układu pokarmowego. Wizyta u lekarza jest niezbędnym krokiem, jaki powinien uczynić każdy, kto odczuwa zaburzenia regularności wypróżniania.
Przeczytasz więcej o zespole jelita drażliwego na stronie gastryczne.pl