Często mówi się, że „sen to zdrowie”, ale czy zastanawialiśmy się, dlaczego tak właśnie jest? Spróbujmy przyjrzeć się istocie snu z bliska i określić, jak sen wpływa na regenerację organizmu i nasze ogólne samopoczucie.
Ile spać, żeby się wyspać?
Fundamentalne znaczenie dla snu ma nie jego długość, a jakość. Lekarze są zgodni, że byłoby idealnie, gdyby każdy z nas spał w ciągu doby około ośmiu godzin – właśnie tyle czasu potrzebuje nasz organizm, żeby się zregenerować, ale, jak się okazuje, nie zawsze budzimy się wyspani, jeśli długo śpimy. Ma to związek z fazami snu. Dopiero kiedy zapadamy w sen głęboki (czyli w fazę N1 snu NREM), śpimy efektywnie. Jeśli pobudki nocne zdarzają nam się dość często, będziemy niewyspani, nawet jeżeli w rezultacie śpimy dziesięć godzin.
Wpływ braku snu na jego organizm
Bez snu nie można funkcjonować – to niezaprzeczalny fakt. Dlaczego? Podczas snu nasz organizm się regeneruje, nabiera sił na trudy kolejnego dnia. To czas na regenerację wszystkich komórek i tkanek ludzkiego ciała. Sen nie jest stanem biernym – wprawdzie dochodzi do zaprzestania aktywności fizycznej, jednak układ nerwowy cały czas jest aktywny i podlega wielu zmianom. (1) Bezpośrednim skutkiem braku snu jest więc spadek koncentracji, problemy z pamięcią oraz rozdrażnienie i nerwowość. Ponadto niewyspani nie jesteśmy w stanie podejmować racjonalnych decyzji, gdyż spada nasza ostrożność i nie potrafimy rozpoznać potencjalnego zagrożenia. Kiedy cierpimy z powodu braku snu, spada również nasze libido.
Brak snu ma też długotrwały wpływ na ludzki organizm. Osoby cierpiące z powodu bezsenności są bardziej narażona na występowanie zaburzeń metabolizmu, a w konsekwencji – problemów z nadwagą i otyłością. Dodatkowo uważa się, iż kłopoty ze snem mogą mieć bezpośredni wpływ na zaostrzenie objawów cukrzycy, a wśród chorób, które bywają następstwem bezsenności, wymienia się choroby układu sercowo-naczyniowego, w tym nadciśnienie tętnicze. Ponadto zbyt krótki czas snu oraz jego zła jakość wpływają na spadek odporności organizmu. Osoby cierpiące z powodu bezsenności są bardziej narażone na wystąpienie udaru mózgu, depresji oraz otyłości. (2)
Sposoby na dobry sen
Bardzo ważne jest, aby przestrzegać zasad higieny snu. Zdecydowanie lepiej nam się będzie spać, kiedy zrezygnujemy z kofeiny, alkoholu oraz nikotyny. Kolację powinno się jeść nie później niż 3 godziny przed snem. Prawidłowemu snu sprzyja również unikanie stresu oraz prowadzenie aktywnego stylu życia. (2) Więcej na ten temat znajdziesz na adamed.expert.
- Wichnik A., Fizjologia snu. Dostęp on-line: http://psychiatria.mp.pl/bezsennosc/70378,fizjologia-snu Data dostępu: 23.02.2017
- Wichnik A., Poradowska E., Zdrowy sen. Omówienie zaleceń American Thoracic Society 2015 Dostęp on-line: http://psychiatria.mp.pl/bezsennosc/143659,zdrowy-sen Data dostępu: 20.02.2017