Popyt na modne i tanie ubrania nigdy nie był tak wysoki, jak dziś. Szacuje się, że każdego roku na całym świecie konsumuje się około 80 miliardów sztuk odzieży. Jednak, czy zdajemy sobie sprawę z konsekwencji dla środowiska naturalnego, jakie niesie popularność tzw. szybkiej mody (ang. fast fashion)?
My jako konsumenci powinniśmy zwracać uwagę nie tylko na cenę odzieży, ale przede wszystkim na ich jakość, wartości marki, warunki pracy jej pracowników i proces produkcji naszych ubrań. Wybierając odzież wykonaną z ekologicznych materiałów, robimy pierwszy krok, by ograniczyć niewyobrażalnie destrukcyjny wpływ mody na naszą planetę. Poniżej prezentujemy 6 materiałów, które są najbardziej eco friendly.
- Konopie
To ekologiczna tkanina numer jeden, nie tylko ze względu na 100% biodegradowalność i ujemny ślad węglowy. Już na etapie uprawy konopie zużywają 60-70% mniej wody niż bawełna, nie wymagają stosowania pestycydów ani herbicydów, do tego można z nich wyprodukować znacznie więcej materiału. 1 ha uprawy konopi dostarcza nawet 250% więcej włókna niż uprawa bawełny o tej samej powierzchni. Konopne włókno może zmienić się w gruby i wytrzymały materiał przypominający jeans lub cienki i delikatny, a nawet błyszczący, przypominający jedwab. Właściwości tej tkaniny także biją na głowę pozostałe materiały. Ubrania wykonane z konopi są antybakteryjne i antygrzybiczne, posiadają naturalny filtr UV, są też znacznie trwalsze. Na etapie produkcji konopie pochłaniają znacznie mniej barwników niż bawełna, także proces wybielania wymaga użycia minimalnych ilości chloru. Niestety materiał wciąż jest mało popularny w świecie mody. A szkoda.
- Len
Lniany materiał jest wykorzystywany coraz częściej do produkcji ubrań, zarówno jako 100% tkanina jak i domieszka do innych dzianin. Staje się ulubionym, ekologicznym materiałem, i to nie bez powodu. Trwałość lnu jest ceniona od wielu tysięcy lat, bowiem po konopiach, jest on jedną z najstarszych roślin uprawnych w historii ludzkości. Tkanina lniana wytwarzana jest z włókien celulozowych, które rosną wewnątrz łodyg. Materiał jest wyjątkowo oddychający i trwały, lekki, chłonny, przeciwdrobnoustrojowy, odporny na mole i chłodny (ponieważ w lecie obniża temperaturę ciała w przeciwieństwie do bawełny). Podobnie jak konopie, wymaga znacznie mniej wody niż bawełna i nie wymaga żadnych chemicznych nawozów ani pestycydów. Jej głównym atutem jest cena. W porównaniu z tkaniną konopną jest to znacznie tańszy materiał.
- Bambus
Znamy go głównie jako materiał do wyrobu skarpetek, bardzo miękkich i delikatnych. Ponieważ tkanina ma wyjątkowe właściwości pochłaniające wilgoć, jest to jeden z najczęściej występujących produktów zawierających włókna bambusowe. Okazuje się, że producenci mody coraz chętniej wykorzystują roślinę do produkcji swoich ubrań. Bambus to naturalne włókno wykonane z rośliny bambusa. Tkanina jest jedwabista w dotyku i niezwykle trwała. Co więcej, bambus wymaga bardzo małej ilości wody i nie potrzebuje żadnych nawozów ani pestycydów i jest biodegradowalny. Ma jednak swoją ciemną stronę. Proces przekształcania bambusa w tkaninę wymaga użycia dużej ilości chemikaliów i powoduje degradację środowiska naturalnego. To sprawia, że bambus jest mniej zrównoważony, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka.
- Organiczna bawełna
Chociaż bawełna jest naturalnym włóknem, które może ulegać pełnej biodegradacji, jest również jedną z najbardziej wymagających roślin jeśli chodzi o uprawę. Przemysł bawełniany zużywa obecnie 25% światowych środków owadobójczych, zaś 10% światowych pestycydów jest stosowanych właśnie na polach bawełny. Według Światowej Organizacji Zdrowia w krajach rozwijających się 20 000 osób umiera co roku na raka przez chemikalia rozpylane na tradycyjnych uprawach bawełny.
Na szczęście bardzo dynamicznie rozwija się rynek bawełny ekologicznej, wciąż jednak pozostaje problem konsumpcji wody. Uprawy bawełny wymaga tak dużej ilości wody (prawie 700 galonów na 1 koszulkę), że jej produkcja w przyszłości może stać pod znakiem zapytania, ze względu na drastycznie zmniejszające się zasoby słodkowodne na świecie. Alternatywą mogą być tkaniny konopne lub lniane.
- Tencel (lycocell)
To materiał wykonany z celulozy (niestety w większości drzewnej, ale są już wersje z eukaliptusa) a więc całkowicie biodegradowalny. Nie da się jednak ukryć, że produkcja materiału w dużo mniejszym stopniu obciąża środowisko. Dodatkowo włókno lyconellu jest delikatne jak jedwab, mocne jak poliester, chłodne jak len, ciepłe jak wełna i bardziej chłonne niż bambus. Jest to materiał antybakteryjny i wyjątkowo delikatny w strukturze, co może być dużym atutem dla osób z wrażliwą skórą. Jak większość materiałów i tencel ma swoją mroczną stronę. W procesie produkcyjnym wymaga użycia sporej ilości chemicznych rozpuszczalników (materiał powstaje przez rozpuszczenie ścieru drzewnego) aczkolwiek, jak twierdzi ich producent, firma Lenzing AG, są one stosowane w zamkniętym obiegu, co oznacza, że ten sam rozpuszczalnik jest wielokrotnie poddawany recyklingowi w celu zminimalizowania szkodliwych odpadów.
- Poliester
To najmroczniejsza pozycja z naszej listy, ale i w przypadku tego, w 100% syntetycznego materiału pojawia się światełko w tunelu. Zacznijmy od pozytywów. Poliester to tanie i popularne włókno syntetyczne wytwarzane z ropy naftowej – tej samej substancji, z której powstaje plastik. Jest to bardzo trwały materiał, który szybko schnie. Niestety jego rozkład może potrwać 200 do nawet 500 lat. Na szczęście poliester można poddać recyklingowi. Powstaje wtedy rPET, który jest wykonany z plastiku pochodzącego z recyklingu poużytkowego, takiego jak butelki z wodą, pojemniki i używana odzież poliestrowa. Warto wspomnieć, że poliester z recyklingu lub rPET jest głownie stosowany do produkcji odzieży sportowej, kostiumów kąpielowych i odzieży wierzchniej. Zastosowanie rPET zmniejsza zużycie ropy, ponownie wykorzystuje odpady i eliminuje zapotrzebowanie na pierwotny przemysł poliestrowy. Pamiętajmy jednak, że wciąż większość poliestrowych ubrań, które znajdziemy w sklepach to nowo wytworzony plastik.
Dokonując naszych codziennych decyzji dotyczących zakupu nowej odzieży warto mieć na uwadze aspekt środowiska naturalnego a także etyki handlowej naszego producenta odzieży. Jeśli mamy problem z określeniem czy na pewno nasz zakup nie będzie obciążał środowiska naturalnego warto zwrócić uwagę na rodzaj materiału, z którego wykonane jest ubranie. Ostatecznie możemy zrobić coś zupełnie innego, a mianowicie kupić ubranie używane, z tak wzanego second handu. Wtedy możemy mieć pewność, że nasz wybór zmniejszy ilość odpadów na świecie oraz popyt na nowe produkty modowe.
Więcej informacji o materiałach na tej stronie.